İmbik Çeşitleri

Evde damıtım, damıtıcı tipleri, malzeme bilgisi.

Evde damıtma yapmak için öncelikle bir damıtıcıya sahip olmalısınız, tabi ki buda gidip bir yerlerden sahip olunacak bir şey değil,

Öncelikle ne kadar alkole ihtiyacınız var ve ne tür bir alkollü içecek üretmek istiyorsunuz? Eğer amacınız votka gibi çok saf veya 90 derece üstü alkol üretme  ise çok sofistike geri akışlı (reflux) sistemlere veya fraksiyon kolonlu bir sistem. Fermentin karakteristik aromasını da içeren brendi, viski veya rakı gibi bir içecek elde etmek istiyorsanız kazan tipi (pot tipi) bir damıtıcıya ihtiyacınız var demektir.

Kazan Tipi Damıtıcılar (Pot Still):

Kazan tipi veya pot tipi damıtıcılar sadece kaynama kazanı, duruma göre basit bir yoğunlaşma kubbesi ve basit bir kondensör sisteminden oluşur. 

Geleneksel imbik tam anlamı ile bir kazan tipi damıtıcıdır, arapçadan bizim dilimize geçtiği gibi diğer batı dillerinede alembic diye geçmiştir. belki bin yıldır kullanılan karakteristik biçimlerde karşımıza çıkar.

Daha öncede belirttiğim gibi imbik tipi damıtıcılar en temel alkol damıtma aracıdır ve bugün hala rakı, viski ve brendi tipi içkilerin üretiminde temel alınan sistemdir.

Birçok ev üreticisi üstteki resimde görülen tipteki el emeği göz nuru bakır işçiliği olan bir ekipmanı  temininde sıkıntı yaşayacağı için kendi imkanları ve eldeki malzemelerle çözümler bulmaktadır. 

Kazan yerine kapağı sıkıca kapatılabilen bir tencere veya düdüklü tencere, yoğunlaştırma için alkol buharının yol alabileceği bakır boru, yine bakır borudan oluşan spiral şekilli kondensörün soğuk su dolu plastik kovası gibi.

Resimlerde de görüldüğü gibi aslında burada temel olarak hiçbir farklılık bulunmamakta.

Kazan tipi damıtıcı (Pot still)'nın avantaj ve dezevantajları:

Öncelikle avantajlarını sıralarsak:

*    Yapımı kolay, maliyeti düşüktür. Gerekli bir kaç metre bakır boru ve tencereye bağlantı ekipmanı 40-50 liralık bir harcama ile temin edilebilir.

**   İşlem daha kısa sürer, yönetimi kolaydır.

***   işlem daha kısa sürdüğü için enerji ve soğutma suyundan tasarruf ettirir.

**** Eğer fermentteki aromanın ürününüze geçmesini istiyorsanız, özellkle rakı gibi bir ürün elde etmek amacındaysanız tercih etmeniz gereken bir yöntemdir veya en azından işlemin bir yerinde bu tür bir kazan tipi damıtıcı kullanmanız gerekir..

Dezevantajları:

*   Kazan tipi damıtıcının en büyük dezevantahı iyi bir ayrımsal damıtma yapamamasıdır. Uçucu fermentasyon ürünleri sadece alkolden oluşmamaktadır, mayadan, fermente edilen maddeden gelen istenmeyen kokularda ürüne geçebilir.

**   Yine ayrımsal damıtma yeteneği düşük olduğu için yüksek alkol oranlarına ulaşılamayabilir, genellikle ilk distilat %55-65 arasında oluşur, eğer amacınız daha yüksek ve kokusuz bir alkol ise 2. ve hatta 3. distilasyona gitmeniz gerekir

 Her ne kadar kazan tipi damıtıcının işletimi daha kolay desek de rakı gibi bir ürünü elde etmek oldukça deneyim isteyen bir konu. Şahsen ben rakı işine pek bulaşmadım.

Özellikle internette pot still diye aratırsanız endüstriyel boyutta olanlarından, ev tipi küçük kendin yap projelerine kadar yüzlerce bilgi ve resime ulaşabilirsiniz.

Ayrıştırıcı Kolon Damıtıcı (Fractioning Still)

Ayrıştırıcı kolon tipi damıtıcılarda (yazının burasından sonra sadece kolon tipi diye bahsedilecektir) temel farklılık kaynama kazanından sonra genellikle 2 veya 1.5 inç uzunluğunda borudan yapılmış bir damıtıcı kolondan oluşur.

damıtıcı kolonun içi mesh denen bakır veya paslanmaz çelikten bulaşık teli benzeri tel hasır veya rashring halkaları denen seramik halkalar bulunur.

Bu kolon tipi damıtıcının genel prensipi kazan içinde yükselen alkol buharının su buharından veya diğer uçucu gazlardan daha çabuk kolonun üstüne ulaşılabilmesi prensibine dayanır. 

Su buharı ve diğer uçucu gazlar kolon içindeki malzemeye çarparak yoğunlaşır ve en üste kolay ulaşamazlar. bu tip damıtıcılarla alkol oranı %80 hatta %90 sonuç alınabilir.

Kolon damıtıcıların etkili olabilmesi için en az 1-1.5 metre uzunluğunda olmasına ve dolgu malzemesi olarak özellikle bakır telden mesh ile dolu olması gerekir.

Kolonun uzunluğu arttıkça elde edilen distilatın alkol oranı ve kaliteside artar, gereğinden kısa bir kolon kullanmak veya içine yeterli dolgu maddesi konulmaması Kazan tipi bir damıtıcı sonucundan farklı ürün alamamanıza sebep olur. Bazı hobiciler kolonu eklemli yaparak gerekli durumlarda kolonu daha kısa kullanarak istedikleri zaman kazan tipi bir kullanım içinde ekipmanı ayarlayabilirler.

Avatajları:

*   daha saf alkol %80 civarı.
**    Daha az istenmeyen koku.
***   Kolay kullanım


Dezevantajları:

*    Daha saf alkol elde etmek için kolon uzunluğunun çok artırılması gerekliliği.

Geri Akışlı damıtıcılar (Reflux still)

Geri akışlı damıtıcılar ev damıtımında kullanılan en sofistike   damıtıcılardır. Distilatın kalitesinde endüstriyel damıtıcıların ötesine bile geçilebilir. Nerdeyse atmosfer basıncı şartların elde edilecek en saf alkol olan %95.6 oranına ulaşabilirler. Bundan sonra blog özellikle reflux sistem üzerine olacağı için bu tip damıtıcıyı ayrı bir başlık altında tartışacağız.

Hepinize alkol ve üretimi konusunda bol araştırmalı günler.

>>>>>>>>>> ALKOL SAĞLIĞA ZARARLIDIR<<<<<<<<<